مخزن پلی اتیلن، منبع آب یا تانکرهای پلی اتیلن، مخزنهای پلاستیکی ساخته شده از پلاستیک با چگالی بالا هستند که ویژگی و خواص زیادی دارند و امروزه در بسیاری از صنایع کاربرد دارند. این مخازن یا تانکرهای پلاستیکی به دلیل مقاومت بالا در زمان تولید، در برابر حلالها، گریسها و مواد شیمیایی و همینطور به دلیل داشتن خاصیت فود گرید، قادر به ذخیرهسازی مواد غذایی و دارویی هستند. خاصیت آنتی باکتریال مخازن پلی اتیلن از ورود نور خورشید و آلودگی به منبعهای آب پلی اتیلن جلوگیری میکند که از ویژگیهای منبعهای آب پلاستیکی پلی اتیلن در نظر گرفته میشود. مخازن پلی اتیلن را با نامهای دیگری مانند مخزن پلاستیکی، مخزن پلی اتیلن، منبع پلاستیکی، منبع پلی اتیلن، تانکر پلاستیکی، تانکر پلی اتیلن، تانکر آب پلی اتیلن نیز میشناسند، در این مقاله، به بررسی کامل مخازن پلاستیکی، کاربرد و معرفی انواع مختلف آنها بر اساس شکل هندسی میپردازیم، ضمن اینکه نحوه تولید، مزایا و معایب تانکرهای آب پلاستیکی تا راههای نگهداری صحیح و درست این محصولات را بررسی میکنیم و در نهایت راهنمای جامعی برای خرید مخزن آب در اختیار شما قرار میدهیم. برای آگاهی از قیمت مخزن آب پلی اتیلن به صفحه لیست قیمت مخزن آب پلی اتیلن مراجعه نمائید.
نحوه تولید مخازن پلی اتیلن
مخزن آب پلی اتیلن، همانطور که اشاره کردیم؛ از مواد اولیه پلی اتیلن (HDPE) ساخته میشود و فرآیند تولید آن از نوع قالب گیری چرخشی یا دورانی (Rotational Molding) است. در این روش از پلی اتیلن 3840 با وزن مولکولی بالاتر از 6000 استفاده میشود؛ در ابتدا مواد پلی اتیلن به صورت پودر شده، با اضافه شدن مواد آنتی باکتریال و رنگ مجاز ترکیب شده، درون قالب پخته میشوند. فرآیند تولید مخازن پلی اتیلن با چرخش 360 درجه، مخلوط حاصل را در معرض حرارت و گرما به صورت یکنواخت درون قالب پخش میکند و پس از کاهش حرارت و عملیات خنکسازی، محصول نهایی در اتاق خنککننده از قالب دستگاه خارج میشود.
چگالی مخزن، منبع یا تانکر پلی اتیلن
مخزن پلاستیکی را جهت نگهداری انواع سیالات با دانسیته های مختلف، مورد استفاده قرار می دهند، به طور معمول این مخازن آب پلاستیکی دارای دانسیته تقریبا نزدیک به یک kg/m 3 هستند. ولی چنانچه نیاز به ذخیرهسازی سیالاتی سنگینتر از این مقدار دارید، باید مخزن پلاستیکی پلی اتیلن را با وزن سنگینتری تولید نمائید، ولی باید این را نیز در نظر داشت که تا حد مجازی امکان افزایش وزن منبع پلاستیکی وجود دارد.
استفاده از مواد آنتی باکتریال در تولید مخزن پلاستیکی
به ترکیبات بکار رفته در بدنه مخازن پلی اتیلن که مانع از رشد باکتری در آب میشوند، ترکیبات آنتی باکتریال میگویند. مخزن آنتی باکتریال، نوعی از مخازن است که به واسطه مواد اولیه استفاده شده در آنها جزء بهترین مخزنهای پلی اتیلن برای مصارف خانگی و آشامیدنی به حساب میآید.
چه موادی را می توان در مخزن پلی اتیلن نگهداری کرد؟
تانکر پلی اتیلن، همانطور که از نام آن مشخص است از مواد اولیه پلی اتیلن 3840 تولید میشود و به همین دلیل، سازگاری خوبی با انواع سیالات همچون مواد سوختی، اسیدها، ضد یخ ها، آفت کش ها و دیگر مواد دارد. مخازن پلاستیکی با توجه به اینکه از مواد اولیه فود گرید (Food Grade) تولید میشوند، جهت ذخیره سازی انواع مواد غذایی، مورد استفاده قرار میگیرند.
لازم به ذکر است، نگهداری طولانی مدت مواد سوختی در داخل مخزن پلی اتیلن به علت خطر آتش سوزی (به ویژه در زیر نور خورشید) توصیه نمیشود. ضمن اینکه توصیه میشود، جهت نگهداری اسیدهایی با چگالی بیشتر از چگالی آب، حتما از مخازن پلی اتیلن سفارشی سنگین استفاده شود.
خرید مخزن پلی اتیلن
هنگام خرید این محصول، حتما به برند تولید کننده مخزن آب توجه کنید، زیرا به دلیل وجود مخازن بیکیفیت و غیر استاندارد که فاقد مجوزات بهداشتی نیز هستند، برخی از تانکرها عمر مفید بسیار پائینی دارند و باعث افزایش هزینه مصرف کنندگان و به خطر افتادن سلامت آنها میشوند.
فواید و مزایای مخازن آب پلاستیکی
یکی از مزایای مخزن پلی اتیلن، ذخیرهسازی و مدیریت مصرف آب است. داشتن کنترل بیشتر بر مصرف آب و نگرانی بابت هدر رفتن آب شرب، امروزه به یک معضل در بسیاری از نقاط مختلف جهان است؛ این مخازن، علاوه بر اینکه راه حلی برای خشکسالی و کاهش بارندگی است، ویژگیها و خواص مختلفی دارد که باعث شده جایگزین مناسبی نسبت به تانکرهای فلزی باشد. در ادامه برخی از ویژگیهای مخزن پلی اتیلن را بیان میکنیم:
- دارای استحکام و مقاومت بالا (در برابر خوردگی، زنگ زدگی و ضربات شدید)
- طول عمر بالا
- نصب آسان
- دارای خاصیت آنتی باکتریال و ضد آلودگی
- مقاوم در برابر اشعه نور خورشید (دارای خاصیت ضد UV)
- ذخیره سازی انواع مایعات و سیالات
- قیمت پایینتر نسبت به مخازن فلزی
- دارای شکلهای هندسی و طرحهای مختلف
- دارای تنوع در ابعاد (سایزهای کوچک تا بزرگ)
- دارای تعداد لایههای متفاوت (تک لایه، سه لایه و چهار لایه)
- دارای تاییدیههای بهداشتی و نشان استاندارد
انواع مخزن پلی اتیلن
مخازن پلی اتیلن را به طور کلی میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد:
- مخازن پلی اتیلن بر اساس شکل هندسی
- مخازن پلی اتیلن بر اساس کاربرد آنها
انواع مخازن پلی اتیلن بر اساس شکل هندسی
یکی از مزیتهای منبعهای آب پلاستیکی پلی اتیلن نسبت به سایر مخازن، امکان تولید به شکلهای هندسی متنوع و گوناگون است. ضمن اینکه این مخازن علاوه بر شکل هندسی، دارای لیتراژ و ابعاد مختلفی هستند. در لیست زیر انواع تانکرهای پلاستیکی پلی اتیلن را بر اساس اشکال هندسی معرفی میکنیم:
- مخزن عمودی
- مخزن افقی
- مخزن بیضی
- مخزن مکعبی
- مخزن قیفی
- مخزن زیرپله
- مخزن آسانرو
- مخزن نیسانی
- مخزن انبساط
- مخزن سمپاش
انواع مخازن بر اساس تعداد لایهها
هر مخزن پلی اتیلن را بر اساس تعداد لایههای آن میتوان به ۳ دسته تقسیم کرد که هر کدام بر اساس تعداد لایهها، کاربری متفاوتی دارد:
- تک لایه
- سه لایه
- چهار لایه
مخزن پلی اتیلن تک لایه
تانکر پلاستیکی تک لایه برای نگهداری مواد صنعتی، حلالها و اسیدها مناسب است. در زمان ساخت مخزن تک لایه، تنها یک بار مواد داخل قالب مخزن ریخته میشود و مایع درون مخزن به دلیل سطح شفاف آن، قابل مشاهده است.
مخزن پلی اتیلن سه لایه و چهار لایه
تانکرهای پلاستیکی سه لایه و چهار لایه، برای نگهداری آب آشامیدنی استفاده میشود و برای ساخت هر کدام، سه بار و چهار بار مواد داخل قالب میریزند. این نوع مخزن پلی اتیلن برای نگهداری دیگر مواد و سیالات هم استفاده میشود، اما برای ذخیره سازی آب شرب بسیار مناسب است، زیرا لایه میانی آنها باعث میشود تا مخزن سطح شفاف نداشته باشد و در برابر نور خورشید یا اشعه فرابنفش مقاوم باشد، در نتیجه هیچگونه آلودگی و میکروب در منبع آب نشر پیدا نمیکند.
انواع مخازن پلی اتیلن بر اساس کاربرد آنها
کاربرد اصلی مخزن پلی اتیلن، ذخیره سازی آب است؛ خصوصا در ساختمانهای مسکونی برای افزایش فشار آب از مخازن پلاستیکی پلی اتیلن استفاده میشود، اما امروزه این محصول در صنایع مختلف کاربرد دارد و در لیست زیر انواع مخازن پلی اتیلن را بر اساس کاربرد آنها دسته بندی میکنیم:
- مخزن گازوئیل
- مخزن اسید
- مخزن زیتون
- مخزن سمپاشی
- مخزن آتش نشانی
- مخزن انبساط
- مخزن هوایی
- مخزن حمل و نقل
- مخزن دفنی
- مخزن کشاورزی
نگهداری از مخزن پلی اتیلن
دستورالعملهای مختلفی برای نگهداری مخازن پلی اتیلن وجود دارد و از زمانی که یک مخزن پلی اتیلن را نصب میکنیم برای نگهداری از آنها استفاده میشود، مانند: دستورالعمل شستشوی مخزن. ضمن اینکه در صورت بروز مشکل، میتوان با استفاده از روشهایی مانند جوشکاری، مخازن را تعمیر کرد. در این بخش به بررسی این موارد میپردازیم:
نصب مخزن پلاستیکی
نصب غیر اصولی منبع آب پلاستیکی باعث آسیب دیدگی مخزن میشود و از مقاومت آن کم میکند. نصب صحیح و درست منبع آب پلاستیکی با رعایت شیوهنامه و دستورالعملها باید انجام شود. برخی از دستورالعملهای نصب مخزن را در لیست زیر قرار میدهیم:
- قبل از هر چیز، محل نصب مخزن باید مشخص شود. نحل نصب مخزن باید بدون شیب (شیب صفر درجه) و دارای فوندانسیون مناسب (بتن مسطح) باشد.
- اطراف مخزن باید به میزان ۲۵ سانتی متر فضای خالی داشته باشد. به طور مثال: در صورتی که مخزن در کنار دیوار قرار دارد، این فاصله باید رعایت شود.
- نصب مخازن پلی اتیلن نسبت به کاربرد آنها متفاوت است. به طور مثال: اگر بخواهیم مخزن دفنی را در زیر زمین نصب کنیم، باید از شیوهنامه نصب و ایجاد فوندانسیون متفاوت بهره ببریم.
- نصب لوله کشی مربوط به فشار آب، حتما باید در زمان نصب مخزن بررسی شود.
- نصب اتصالات مخزن نیز باید به درستی توسط کارشناس متخصص انجام شود.
خرابی و تعویض تانکر پلاستیکی
همانطور که گفتیم، اگر نصب مخزن به صورت غیر اصولی انجام شده باشد، در آینده نیاز به تعمیر و جوشکاری مخزن به وجود میآید. مخزن پلی اتیلن به طور معمول عمر طولانی دارند، اما علائم مختلفی میتواند باعث خرابی مخازن شود که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم: (توجه )
- نصب نادرست مخزن
- نصب اشتباه، رگلاژ نبودن یا خرابی شناور (فلوتر)
- خرابی لولههای متصل به مخزن
- فشار بیش از اندازه آب و پر شدن مخزن
- آسیب دیدن مخزن (ایجاد ترک و سوراخ)
- کثیف بودن یا وجود مواد زائد در شیر مخزن
- فرسودگی مخزن
شستشوی مخزن پلی اتیلن
شستشوی تانکر پلاستیکی، سالی یکبار واجب است و همواره باعث افزایش سطح بهداشت و از بین رفتن رسوبات مخزن میشود. اما اگر این موضوع، درست و اصولی انجام نشود؛ میتواند باغث ایجاد جلبک و باکتری در مخزن شود. سازمان جهانی World Health Organization در مورد شستشو و گند زدایی مخزن، راهکارهایی ارائه نموده که میتوان از آن بهره برد. در ادامه مراحل شستشوی تانکر پلاستیکی پلی اتیلن را بیان میکنیم:
- ابتدا مخزن آب را تخلیه میکنیم.
- داخل مخزن را با ترکیبی از آب داغ و مواد شوینده تمیز میکنیم.
- مخزن و لولهها را ضد عفونی میکنیم.
- مخزن را خالی میگذاریم تا به خوبی خشک شود.
پیشگیری از خرابی مخزن پلی اتیلن
مخزن پلاستیکی با توجه به مواد اولیه و نحوه تولید، طوری طراحی و تولید شده که قادر به تحمل دمای بین -32 تا +70 درجه است. منبعهای آب پلاستیکی در برابر یخ زدگی آب داخل مخزن، مقاوم هستند، ولی در هنگام نصب؛ باید لولههای ورودی و خروجی مخزن طوری عایقبندی شود که مانع از یخ زدگی آنها شود، چون منبع آب پلاستیکی قادر به نگهداری مواد تا 50 درجه سانتی گراد است.
- عایق بندی مخزن آب
- عایق بندی به وسیله پشم شیشه
- عایق بندی به وسیله فوم
- عایق بندی به وسیله گچ و چسب
- استفاده از سایه بان یا قرار دادن مخزن در اتاقک مخصوص
- عایق بندی لولهها و اتصالات آب
- رنگ کردن مخزن برای جلوگیری از عبور نور خورشید
راهنمای انتخاب مخزن پلاستیکی آب
اولین قدم در انتخاب مخزن آب پلی اتیلن، مشخص کردن قصد خرید است که مخزن را برای چه مصرفی قرار است تهیه کنید؟ برای مثال: جهت ذخیره سازی آب شرب در ساختمان یا استفاده صنعتی و کشاورزی؟ پرورش ماهی و شیلات یا حمل و نقل توسط نیسان و ترانزیت؟
پس از مشخص شدن هدف از خرید. نوبت به انتخاب شکل هندسی مخزن میرسد. معمولا در صورتی که نیاز به نصب ثابت داشته باشید، از مخازن عمودی و افقی استفاده می شود. این تانکرها، پرفروش ترین مخازن پلی اتیلن هستند که در ابعاد و حجمهای مختلف تولید می شوند. نمونه های دیگری از مخازن نیز هستند که براساس مکان نصب و ابعاد به شکلهای خاصی، طراحی و تولید شدهاند، به طور مثال: مخازن زیر پله، آسان رو، مکعبی و دیگر موارد.
در ابتدا باید محل نصب مخزن با بررسی مساحت محل و درب ورودی مشخص شود و سپس لیتراژ مناسب منبع آب تعیین گردد. در بعضی مواقع نصب چند مخزن کوچک به جای یک مخزن بزرگ بسیار کارآمد است. در مواقعی که تانکر پلاستیکی قرار است جهت ذخیرهسازی مواد سنگینتر از آب مورد استفاده قرار بگیرد، باید نسبت به خرید منبعِ سفارشی سنگین اقدام نمود. در هنگام استفاده از مخزن آب پلی اتیلن برای نگهداری آب شرب، بهتر است از مخازن سه لایه و چهار لایه آنتی باکتریال استفاده نمود.